top of page
Writer's pictureLeszek Mańkowski

Polskie szybowce w NRD

Po sześciu miesiącach od powstania NRD, 24 kwietnia 1950 roku wystartował po raz pierwszy szybowiec w miejscowości Ribnitz-Damgarten, a pilotem był Karl Liebeskind. Rozpoczęto pierwsze szkolenie na poniemieckich szybowcach SG-38 i Grunau Baby II.

Wiosną 1950 roku Polska organizacja młodzieżowa SP (Służba Polsce) przekazała jako dar bratniej organizacji Freie Deutsche Jugend-FDJ (Wolna Młodzież Niemiecka) polski szybowiec IS-2 Mucha, który zaprezentowano w dniach 27-30 maja 1950 rok na „Ernst

Thülmann Platz” podczas pierwszego zloty młodzieży niemieckiej FDJ. Szybowiec ten miał przyczynić się do rozwoju szybownictwa w tym nowym kraju.


Mucha, dar dla NRD

7 sierpnia 1952 roku powstaje organizacja o charakterze paramilitarnym, Gesellschaft für Sport und Technik (GST),

rozwiązana wiosną 1990 r), która ma się zająć miedzy innymi organizacją sportu lotniczego. Szybowiec IS-2 Mucha była eksploatowana w latach 1950-1954. Intensywny rozwój szybownictwa w NRD zaowocował zakupem w 1954 roku dwóch szybowców IS-4 Jastrząb przeznaczonych do akrobacji o znakach DDR-4000 i DDR-4001. Oba stacjonowały na lotnisku w Schönhagen i brały częsty udział w wielu pokazach i imprezach propagandowych.

W 1957 roku GST zakupiło pierwszy szybowiec wyczynowy SZD-8 bis Jaskółka. Łącznie dostarczono do NRD 15 szybowców tego typu, na których to ustanowiono wiele narodowych rekordów szybowcowych NRD.

Również w tym samym roku dostarczono pierwszy szybowiec dwuosobowy do lotów szkoleniowych i wyczynu SZD-9 bis Bocian. Łącznie zakupiono 7 egzemplarzy tego szybowca. Z trzech bocianów sformowano zespół akrobacyjny, który wykonywał akrobację zespołową i brał liczny udział w wielu pokazach lotniczych. Został rozwiązany w 1979 r. Pozostałe dwa Bociany wykonywały akrobację zespołową do końca 1992 roku .

W 1975 roku telewizja NRD wyprodukowała krótki film propagandowy na temat szybownictwa pt. „In der Nähe der Wolken” , gdzie szybowce Bocian odgrywały główną rolę. Również w 1988 roku nakładem wydawnictwa wojskowego NRD ukazała się krótką nowela „Looping” (pętla) o podłożu propagandowym, w której to również szybowce Bocian odgrywają główną rolę.

W kolejnym roku 1958 dostarczono dwa kolejne nowe szybowce typu SZD-12 Mucha 100, które były eksploatowane do 1960 roku.

Na przełomie 1963/64 najlepsi piloci otrzymali dwa nowe szybowce typu SZD-24C Foka, a następnie wersję SZD-24-4 Foka 4. Szybowiec ten umożliwił pilotom ustanowienie nowych

szybowcowych rekordów NRD. Łącznie GST sprowadziło 39 egzemplarzy tego szybowca. Kolejnym szybowcem, który w dużej ilości sprowadzono do NRD był SZD-30A Pirat. Miał on zastąpić przestarzałe szybowce Grunau Baby II, Meise i Libelle. Pierwszy szybowiec SZD-30A Pirat wystartował w 1967 roku w Szkole Szybowcowej w Schönhagen. GST sprowadziło również dwa szybowce wersji SZD-30C Pirat. Łącznie sprowadzono do NRD 217 szybowców Pirat wszystkich wersji. Sprawdzone wcześniej szybowce dwuosobowe

typu Bocian potwierdziły swoją przydatność i od 1969 roku rozpoczęto sukcesywnie nowe dostawy zmodernizowanego szybowca SZD-9 Bocian E. Łącznie dostarczono 160 egzemplarz tej wersji szybowca. Po szybowcowych mistrzostwach Świata

w Lesznie w 1968 roku GST zainteresowało się nowym szybowcem klasy standard, który wygrał konkurs OSTIV SZD-32 Foka 5. W 1969 roku rozpoczęto dostawy tego szybowca do NRD. Po raz pierwszy w 1971 roku wszyscy uczestnicy mistrzostw NRD startowali na szybowcach Foka 4 i Foka 5. Łącznie GST zakupiło 34 egzemplarze tego szybowca.

W 1972 roku po sukcesie w Marfie, GST postawiło wyposażyć swoich pilotów również w nowe szybowce typu SZD-36 Cobra 15. Łącznie zakupiono 14 egzemplarzy tego szybowca. Rok 1974 rozpoczyna nową epokę szybownictwa w NRD dzięki wprowadzeniu pierwszego szybowca z tworzyw sztucznych, SZD-39 Jantar-1, który umożliwił pilotom ustanowienie wiele krajowych rekordów NRD. Szybowiec ten ze swoją rozpiętością 19 m zaliczany był do klasy otwartej. Łącznie sprowadzono 5 egzemplarzy tego szybowca do NRD.



W 1976 roku GST rozpoczęło sukcesywnie dostawy nowego szybowca klasy standard SZD-41 Jantar Standard, a później jego wersję rozwojową SZD-48 Jantar Std. W 1976 roku Johanes Barwick ustanowił rekord prędkości 115km/h na trójkącie 100 km nowy rekord NRD, Monika Warstat zajęła na Jantarze Std. 2 pierwsze miejsce na Mistrzostwach Europy Kobiet. Łącznie sprowadzono 14 egzemplarzy obu wersji. W latach siedemdziesiątych zaczynał się intensywnie rozwijać trend budowy motoszybowców.

Produkowany w Polsce motoszybowiec SZD-45A Ogar znalazł również uznanie w oczach GST. Od 1976 roku można było go już zobaczyć na niemieckich lotniskach klubowych. Łącznie sprowadzono 14 egzemplarzy tego typu który służył głównie do nauki pilotażu.

Rok 1977 przyniósł dla GST dwa nowe szybowce klasy otwartej, SZD-42 Jantar 2, a rok później dostarczono jeszcze pięć egzemplarzy wersji SZD-42-2B Jantar 2B. Łącznie sprowadzono do NRD siedem egzemplarzy obu wersji.

W 1983 roku również rozpoczęto sukcesywnie dostawy nowego szybowca dwuosobowego typu SZD-50 Puchacz, który miał zastąpić przestarzałego Bociana. Łącznie dostarczono do NRD 62 egzemplarze wszystkich wersji.

W 1987 roku rozpoczęto dostawy dla GST nowego szybowca klasy club, SZD-51 Junior, który miał zastąpić drewnianego Pirata. Pierwszy egzemplarz otrzymał GST w Neustadt - Glewe. Łącznie dostarczono do 3 października 1990 roku (dzień zjednoczenia Niemiec) 10 egzemplarzy. Łącznie wyeksportowano do NRD w latach 1950-1990 604 szybowce.

Opracował : Kazimierz Wojciech Chudziński KSL Bydgoszcz




229 views0 comments

Comments


bottom of page